BNG erfgoedprijs 2022

beroepsschrift RvS/Vonk

Lees hier het standpunt van de Henri van Abbestichting over de plannen van VONK. Wij zijn als stichting niet tevreden met de toelichting van de gemeente en daarom zijn we een procedure gestart bij de Raad van State.

 

Onderhoudsarmoede

College Burgemeester en wethouders
en de gemeenteraad van Eindhoven
Postbus 90150
5600 RB  Eindhoven

Eindhoven 3 februari 2023
Betreft: onderhoudsarmoede

Geachte dames en heren,

Wij vragen uw aandacht voor de fysieke toestand van een tweetal gebouwen in Eindhoven.

Bokt 18 in Woensel en Vestdijk 145-149 in Stratum zijn gemeentelijke monumenten.

 

Achtergronden:

In 2020 schreven wij u over Bokt 18 het volgende:

De boerderij op Bokt 18 in Woensel is al in 1994 aangewezen als gemeentelijk monument. Deze boerderij “ondersteunt het landelijke karakter van Bokt” aldus de redengevende omschrijving.
Diverse boerderijen op Bokt werd in de afgelopen twintig jaar door een aantal villa-achtige gebouwen vervangen. Zo werd de achtergevel van een gemeentelijk monument per ongeluk omver geduwd. Dat was reden om daarvoor bouwvergunningen te verlenen. Bokt 18 is enkele jaren geleden voorzien van een nooddak, omdat die gedeeltelijk was ingestort. De kans op vandalisme was toen levensgroot.
Nu het dierenpark “Falconcrest” wordt verplaatst naar de Eindhovenseweg wordt het tijd, om de boerderij op Bokt 18 te restaureren en verpaupering en vandalisme geen kans te geven.

Wij hebben vernomen dat de boerderij (of wat er nog van over is) zal worden verkocht. Daarbij wordt dan de eis gesteld, dat de toekomstige koper het bouwwerk dient te restaureren/renoveren. Deze eis lijkt ons onredelijk, omdat onze stichting al meer dan tien jaar pleit voor herstel van de schade die is opgetreden door achterstallig onderhoud door de eigenaar (de gemeente).

Om te voorkomen dat hier opnieuw een villa-achtig pand wordt gebouwd in plaats van de bestaande maar vervallen boerderij, verzoeken wij u om alles in het werk te stellen om de boerderij met de bestaande materialen te herstellen.

Wij zijn graag bereid om samen met de gemeentelijke deskundige een bezoek aan het pand te brengen om de situatie te kunnen beoordelen en mogelijk advies te geven over herstel of restauratie.

 

Het dak van de voormalige sigarenfabriek Blomhof aan de Vestdijk 141 in Stratum is na reclames onzerzijds provisorisch gedicht.

Mevrouw T. van Lokven mailde ons in februari 2021 hierover:

Betreft oud dak sigarenfabriek, bovenverdieping was al niet in gebruik vanwege slechte staat dak (houten balklaag, bekleed met houten delen -mastiek en grindballast waarop groenaangroei. (dak is niet begaanbaar). Houten draagbalk in buitengevel is doorgerot en vanwege gewicht dak en sneeuwballast afgelopen nacht afgebroken en deels losgekomen. Balk is deels blijven hangen op schoorsteen en draagt dakconstructie voor een gedeelte. Voor morgenvroeg(maandag) eerste werk zijn stutmaterialen besteld – gaan dak veilig stellen door naastliggende balken met stempels te ondersteunen, waarna een bouwzeil wordt aangebracht om regen-en smeltwater op te vangen en af te voeren. Hierna wordt losgekomen balk veilig gesteld door te onderstempelen. Onderliggende ruimten lopen nog geen gevaar (wel waterschade), houten vloerdelen worden door stalen HWA* profielen op stalen kolommen naar betonnen begane vloer ondersteund.

Ook in dit geval verzoeken wij u dit gebouw deugdelijk te herstellen, dus niet met noodmaterialen. Hiermee wordt voorkomen dat het gebouw opnieuw schade zal oplopen ten gevolge van regen en vorst. De voormalige sigarenfabriek Blomhof is onderdeel van het monumentale complex aan de Vestdijk 145-149 en verdient naar onze mening een grote onderhoudsbeurt.

 

 

De Henri van Abbe Stichting heeft u al sinds 2010 gevraagd maatregelen tegen verval te nemen en de boerderij en de voormalige sigarenfabriek te renoveren. Wij vragen u nu om het onderhoud en herstel zo spoedig mogelijk ter hand te nemen.
Wij zenden u deze brief als bewaker van het erfgoed in Eindhoven. Wij zijn en blijven bezorgd om het monumentale erfgoed en zijn zodoende altijd in de weer om de stad levendig en aangenaam te houden.

Met vriendelijke groeten,
namens de Henri van Abbe Stichting

 

drs. W.S. Seuren
Voorzitter

 

drs. M.T. Hermanussen, secretaris

 

*(hemelwaterafvoer JH)

 

 

 

Rondvraag CDA – Bescherming Middeleeuws erfgoed binnenstad 17 januari 2023

Rondvraag CDA – Meningsvorming 17 januari 2023
Bescherming Middeleeuws erfgoed binnenstad
Geacht college,
Inleiding
Recent zijn tweemaal middeleeuwse restanten in onze binnenstad ontdekt. Allereerst werd in oktober 2022 bovenin het pand Rechtestraat een vakwerkmuur met houten balken ontdekt. Een deel van deze muur bestaat uit zogenaamd vitselstek: gevlochten twijgjes, verstevigd met leem, welke mogelijk uit de 15e of 16e eeuw blijkt stammen.1
Daarnaast werd in december 2022 het nieuws bekend dat in een bakstenen muur tussen de panden van het Stratumseind een houten constructie is aangetroffen, die nóg ouder is. Het exacte bouwjaar is moeilijk vast te stellen, maar er wordt vanuit gegaan dat het uit omstreeks 1350 stamt.
Al weten we dat de stad Eindhoven minimaal uit 1232 stamt, zijn resten van voor de tachtigjarige oorlog zeer zeldzaam.2 Bij de grote stadsbrand in 1486, 1554 en daarna tijdens de Tachtigjarige Oorlog zijn namelijk veel gebouwen verloren gegaan.3 Daarnaast heeft vernieuwingsdrift in de 20ste en 21ste eeuw veel resterend erfgoed uit deze periode verwoest.
Aangezien in beide gevallen het ging om toeval vondsten tijdens een verbouwing, waarbij de eigenaren welwillend waren om onderzoek te laten verrichten, komt de vragen over bescherming in het nu en in de toekomst op. In beide gevallen is de monumentbeschrijving summier van deze gemeentelijke monumenten. Daarnaast is Stratumseind in geen enkele vorm beschermd, en dus ook de muur niet. Vandaar deze volgende vragen:
1. Is er toezicht op de verbouwing van oudere (monumentale) panden in de binnenstad? En wat voor vorm is dat? 2. Indien niet, is het college bereid dit standaard op te nemen in de vergunningsprocedure voor de verbouwing van panden in de binnenstad? 3. Na ontdekking en datering, komt de vraag op over toekomstige bescherming. Aangezien de nieuwe vondsten niet zijn opgenomen in de zeer summiere monumentbeschrijving van de gemeentelijke monumenten, zijn deze niet beschermd. Hoe wil de gemeente deze twee unieke vondsten op korte termijn beschermen? 4. Wil het college de monumentbeschrijving van andere panden in de binnenstad kritisch tegen het licht houden? Zeker als er reeds voor deze panden extra bouwhistorische informatie bekend is, om zo ons erfgoed beter te beschermen? 5. Wil het college met de Van Abbe Stichting in gesprek gaan om lacunes in de beschrijving en bescherming van monumentale panden in binnenstad op korte termijn aan te passen?

Namens de fractie CDA,
Niels Groot, raadslid

 

1 Eindhovens dagblad 28-10-2022
2 https://studio040.nl/nieuws/artikel/middeleeuwse-muur-ontdekt-op-stratum
3 https://www.brabantserfgoed.nl/page/14581/de-eindhovense-stadsbranden-van-1486-en-1554

Het onderzoek dat MAB naar 50 gebouwen uit de wederopbouwperiode

In oktober heb ik jullie al geïnformeerd (zie onder) over de presentatie
> door onderzoeksbureau MAB op woensdag 18 januari om 14u tot 16u (locatie
> NRE-gebouw, Nachtegaallaan 15)
> Het onderzoek dat MAB naar 50 gebouwen uit de wederopbouwperiode heeft
> uitgevoerd staat dan centraal. Zie onderstaande mail voor een verdere
> toelichting.
>
> CeesJan Frank van MAB zal de presentatie verzorgen. Na afloop van de
> presentatie is er ruimte voor vragen en opmerkingen.
> Het zou erg fijn zijn als we een mooie opkomst hebben (hoe meer
> aanwezigen, hoe beter). Laat me even weten hoeveel personen per stichting
> aansluiten.
>
> Zoals in onderstaande mail toegezegd worden volgende week de
> concept-onderzoeksresultaten aan jullie toegestuurd. Aangezien ik afwezig
> ben, zal mijn collega Hans Roothaert (in cc) dat document aan jullie
> toesturen. Dit zal een WeTransfer link zijn, dus download deze tijdig.
> Het toe te sturen document zal bestaan uit een inleiding met toelichting
> op onderzoeksmethodiek en vergelijking tussen de categorieën. Daarna
> volgen 50 beoordelings- en scoreformulieren.
>
> Aangezien mijn vakantie al snel van start gaat, wil ik jullie via deze weg
> en alvast een zalig kerstfeest en een goede jaarwisseling. En wederom dank
> voor de samenwerking in het afgelopen jaar.
>
> Groeten,
> Remon

Zienswijze NRD Omgevingsvisie 2.0

Aan:    College van B&W
t.a.v. Hoofd Afdeling Verkeer, Milieu en Duurzaamheid
Postbus 90150
5600 RB Eindhoven
Datum:  19 december 2022

 

Onderwerp: Zienswijze NRD Omgevingsvisie 2.0

 

Geacht college,

 

Het lukte niet om via de voorgeschreven wijze via een apart formulier onze zienswijze
NRD Omgevingsvisie 2.0 in te dienen. Noodgedwongen hebben wij onze toevlucht tot de mail genomen.

 

In de Notitie Reikwijdte en Detailniveau omgevingsvisie 2.0 Eindhoven wordt bij de beoordelingscriteria slechts bij het kopje Economische ontwikkelingen onder de hoofdcategorie Toekomstbestendig verwezen naar “behoud cultureel erfgoed”, als onderdeel van nog veel meer ruimtelijke randvoorwaarden.

Wij zijn van mening dat cultuur historische waarden wel erg worden onderbelicht in dit nogal uitgebreide onderzoek.

Wij zouden ervoor willen pleiten om het behoud van het cultureel erfgoed als een separaat beoordelingscriterium op te nemen, zodat ook de consequenties van de drie onderzoeksvarianten en de referentievariant middels een toets aan de cultuur historische waardekaart in beeld worden gebracht. Daarmee wordt recht gedaan aan het belang van het behoud van het cultureel erfgoed dat immers ook volgens het gemeentelijk beleid essentieel is voor de ruimtelijke kwaliteit en de identiteit van de leefomgeving.

Met vriendelijke groet,

 

Namens de Henri van Abbe Stichting,

 

W.S. Seuren, voorzitter

 

M.T. Hermanussen, secretaris

Deze brief in PDF downloaden:

Zienswijze NRD Omgevingsvisie 2.0

Jan van Schagen (Eindhoven, 1940 – Nuenen, 2022)

In memoriam: Jan van Schagen (Eindhoven, 1940 – Nuenen, 2022)

Jan was een echte Philipsman. Daarmee bedoel ik dat hij eerder voor degelijkheid koos dan voor avontuur. Ik ontmoette Jan voor het eerst bij het Philips Persbureau, dat toen nog aan de Willlemstraat gevestigd was. Als voorlichter, onder andere over de loononderhandelingen, was hij altijd correct, goed geïnformeerd en terughoudend, omdat hij alle journalisten in principe gevaarlijk achtte voor de ‘Company’. Dat was in de tijd dat ik als verslaggever voor Omroep Brabant werkte en Philips aan een wereldwijde vermageringskuur bezig was. Met dramatische gevolgen voor Eindhoven, culminerend in het vertrek van het hoofdkantoor naar Amsterdam.

Toen Jan met pensioen ging, kon hij zich helemaal wijden aan zijn grote passie: de plaatselijke geschiedenis. Peter van den Baar, voorzitter van onze Henri van Abbe Stichting, en ik stonden al snel bij hem op de stoep. Of hij onze perschef wilde worden? Dat deed hij, al was het niet altijd verwachte, initiatiefrijke optreden van onze voorzitter voor hem (als super georganiseerd mens) een voortdurende verrassing. Jarenlang heeft hij met zijn kennis van Eindhoven onze Stichting trouw gediend. Als deskundig vrijwilliger. Zijn kennis van Eindhoven werd aangescherpt in het Regionaal Historisch Centrum, waar hij dagen kon verblijven, werkend aan een of ander boek. Het vlot geschreven meesterwerkje: ‘Arm, arm Eindhoven’ wees onze Brainport/Metropoolregiobewoners er nog eens op dat vóór de vette tijden die we sinds de laatste oorlog mogen beleven in Eindhoven iedere korst brood goud waard was. Eindhoven was eeuwenlang een uitgeplunderd arm gat en dat feit legt nog eens bloot waarom we zo zuinig moeten zijn met wat er uit het verleden nog wel over is. Jan begreep dat als geen ander en was dan ook gaarne bereid (ook weer zonder een cent te vragen) om de 25-jarige geschiedenis van de Henri van Abbe Stichting op te tekenen. Hij deed dat met verve en de gebruikelijke nauwkeurigheid. Het heet: ‘Als de Eindhovense erfgoedwaakhond blaft’.

Het was goed Jan te leren kennen; het was bewonderingwaardig om hem als afgepaste Philips-medewerker binnen onze Stichting te zien transformeren in een opener mens. Een mens dat we in onze Stichting zeker zullen gaan missen. De familie wensen we sterkte. Zij blijven achter in het besef dat Jan er werkelijk tot het einde alles uitgeknepen heeft dat hij in zich had. Jan, bedankt.

Marc van Abbe

Open brief Museumpark Vonk in de Genneper Parken

Eindhoven, 1 december 2022

Open brief en inspraakreactie van de Henri van Abbestichting over het conceptbestemmingsplan Museumpark Vonk in de Genneper Parken

Het gaat niet om VONK, het gaat om de Genneper Parken. Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald!

Past het bouwen van een museum en het lokken van honderdduizenden bezoekers waaronder beoogd 150.000 voor Vonk in de Genneper Parken? De Henri van Abbe Stichting vindt van niet. De een na de andere ontwikkeling in de Genneper Parken heeft ten doel of kan niet zonder duizenden bezoekers die van vele horecavoorzieningen, binnen en op terrassen, gebruik gaan maken: de Genneper Parken als verdienmodel. Terwijl de gemeenteraad vele malen expliciet heeft vastgelegd dat het belang van de groenontwikkeling van de Genneper Parken bovenaan moet staan: versterk het groen, verminder de bebouwing. Dus niet als een “zero sum game”: hier wat steen eraf, daar wat steen erbij.

Twee citaten uit het Groenbeleidsplan 2017 van Eindhoven over de Genneper Parken:

Voor wat betreft het aspect ‘karakteristiek groen”:

de aanwezige natuur- en landschapskwaliteiten tenminste behouden dienen te blijven en waar mogelijk verder ontwikkeld. Voor de landschappelijke en ecologische waarden zijn twee aspecten van groot belang: rust en duisternis. In vergelijking met het groen in de stad kan in deze gebieden meer rust worden geboden als tegenwicht voor de steeds drukker wordende stedelijke omgeving. Daarom passen functies die de rust verstoren niet in deze gebieden. (…). Gebouwen die hun functie verliezen in het gebied worden verwijderd met uitzondering van monumentale en beeldbepalende panden.

Voor wat betreft het aspect ‘natuur en landschap’: ‘behoud en ontwikkeling van natuur en landschap in deze gebieden de primaire functies [zijn], gecombineerd met extensief recreatief medegebruik. Er is ruimte om te recreëren en natuur en landschap te beleven, voor zover daar geen verstorende inrichtingsmaatregelen voor nodig zijn. Eventueel aanwezige voorzieningen of gebouwen worden gedoogd. Gebouwen zonder functie voor het behoud of de ontwikkeling van natuur en landschap worden verwijderd na functiebeëindiging’.

En net nu klimaat en milieu absolute prioriteit van deze collegeperiode zijn (althans dat zegt het bestuursakkoord), dreigt de gemeenteraad bouwen in een van de kwetsbare stukken karakteristiek en historisch groen van Eindhoven verder mogelijk te maken, sterker nog, zelf te bevorderen met een gemeentelijke voorziening: Museumpark Vonk. Daarbij weigert de gemeente om tijdig een onderzoek te doen naar de groen- en milieuconsequenties van alle initiatieven in de Genneper Parken als geheel, ondanks het krachtige advies daartoe van adviesbureau RoyalHaskoning! De gemeente knipt het gebied op, en kijkt nu alleen naar Vonk. De Genneper Parken verdienen en vereisen een integrale benadering! Overigens adviseert de Henri van Abbestichting na te laten gaan, wat de consequenties zijn van de recente uitspraak van de Raad van State over stikstofdepositie in de bouwfase van projecten. Daar is in de voorbereiding voor dit plan geen rekening mee gehouden.

De kans om op een serieuze manier alternatieven te onderzoeken, noodzakelijk om de bestemmingsplanwijziging te rechtvaardigen, liet de gemeente achterwege. Althans, een toetsbare rapportage van de stelling dat er geen alternatieven zijn, ontbreekt. Dit is een belangrijke ommissie in het voorstel van het college. Zonder duidelijkheid over het ontbreken van alternatieven vervalt de grond onder dit bestemmingsplan. Afwijken van een bestaand bestemmingsplan met rechtvaardiging met “het grote maatschappelijke belang” vraagt dan wel meer uitleg dan de vage woorden die er nu in het voorstel staan. Bovendien: met zoveel Brainport- en regiodeal-middelen in het vooruitzicht kunnen de kosten toch geen argument zijn om alternatieven af te wijzen.

De Henri van Abbestichting adviseert de gemeenteraad serieus naar haar zienswijze te kijken. Als de raadsleden die gelezen hebben, dan zullen zich afvragen of ze zichzelf nog steeds een groene raad kunnen noemen. Of is de aankoop van de Wielewaal bedoeld als compensatie voor alle initiatieven die ten koste zullen gaan van groene kwaliteit van Eindhoven?

De Henri van Abbestichting adviseert de gemeenteraad ook eens te rade te gaan bij de deelnemers aan het inspraaktraject. Dat traject heeft grote frustraties opgeleverd. De recente berichten daarover van stichting Rapelenburg en buurtvereniging Genneperzijde spreken boekdelen en verwoorden een gevoel dat breed bestaat bij de participanten.

Wij roepen de gemeenteraad op te stoppen met knip- en plakbeleid dat ten koste gaat van de Genneper Parken. Wees consequent en blijf vasthouden aan wat u eerder beloofde aan de bewoners van Eindhoven. Ga voor versterking van de Genneper Parken als uniek historisch gegroeid natuurlandschap, waar bebouwing waar mogelijk wordt verminderd en niet vergroot ten bate van versterking van de natuur. Ga voor de kwaliteit van het groen en de geloofwaardigheid van de politiek. Laat een mooie Vonk ontbranden, maar niet in de Genneper Parken.

Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald!

Namens de Henri van Abbe Stichting,

W.S. Seuren, voorzitter

M.T. Hermanussen, secretaris

 

Deze brief in PDF downloaden:

Open brief en inspraakreactie conceptbestemmingsplan Museumpark Vonk in de Genneper ParkenBestemmingsplan XII Woensel buiten de Ring II 2006

Van Abbepenning 2022 voor paviljoen KEVN