De Bergen
De Bergen is een woonwijk met een rechthoekig plein en achterliggende, enigszins gebogen straten. De wijk is in de periode 1900-1920 ontstaan op particulier initiatief. Het bebouwingsbeeld, met overwegend twee- en enkele drielaags middenstandswoningen, dateert nog grotendeels uit de periode 1900-1920. Aan het Wilhelminaplein bevinden zich grotere, vrijstaande panden. De wijk is kenmerkend voor een vroege stadsuitbreiding, die op particulier initiatief is ontstaan.
Het bijzondere van deze wijk is dat het diverse functies bij elkaar brengt (zoals wonen, werken, horeca). De wijk ademt een unieke, eigen sfeer.
In samenwerking met de plaatselijke bewonersvereniging en de gemeente is er een visie van het totale gebied gemaakt. Daarbij moet gedacht worden aan de bescherming van een aantal straten en/of panden, de invloed van de horeca en winkeliers, woningsplitising etcetera.
In 2008 werd opdracht gegeven door de gemeente aan het bureau Res nova uit Ohé en Laak om een volledige cultuurhistorische beschrijving te maken van De Bergen in het kader van een nieuw bestemmingsplan. Ook het Eindhovense Cultuurhistorisch Bureau Hüsken en Zoon (met twee leden uit de Henri van Abbestichting) heeft nauw samengewerkt met Res nova.
Dit project behandelt De Bergen in zijn algemeenheid plus de zaken omtrent het Van der Schootterrein (Luciferterrein) en de daarmee gepaarde nieuwbouw van het hotel. Verder worden bij dit project enkele kleinere zaken behandeld. Voor enkele andere problemen die zich in De Bergen voordoen, bestaan zelfstandigde projecten. Te denken valt aan de marechausseekazerne, Willemstraat 21-23 en het koetshuis van Fens.
Uit onze notulen:
Project: De Bergen
Adres: wijk De Bergen, Eindhoven
Bouwjaar: Planmatige wijkbebouwing startte rond 1905.
Probleem: Deze bijzondere wijk verdient een totaalvisie, die tot enige tijd geleden ontbrak. Het braak liggende Van der Schootterrein zal bebouwd worden met een hotel, dat wellicht niet past in de omgeving. Het rijksmonument Kleine Berg 45 (Van der Schootpand) werd bedreigd door illegale verbouwingen.
Doel: totaalvisie voor de hele wijk, betrokkenheid bij de ontwikkelplannen van het Bergen-hotel. Monumentale karakter van het Van der Schootpand trachten behouden.
Voorlopig resultaat: Er is in 2008 een ontwikkelingsvisie De Bergen opgesteld. Daarmee zijn algemene regels gegeven die betrekking hebben op de bebouwing, woningsplitsing, het aantal horecapanden etcetera. In april 2017 is de omgevingsvergunning voor het bouwen van het hotel verleend. Eind 2018 is de bouw van het hotel in een versoberde vorm gerealiseerd. De originele vloer uit het Van der Schootpand is helaas verloren gegaan. De Art decoletters “W. van der Schoot” op de voorgevel zijn op een goede en passende wijze gereconstrueerd.
29 augustus 2018
Het ligt in de bedoeling een kiezel-betonstenen gebouw aan de Paradijslaan met steenstrips te bekleden. Stichting Wederopbouw maakt een inventarisatie van dergelijke panden in Eindhoven. Voorbeelden van dergelijke typische bouw lijken schaars en daar moeten we zuinig op zijn.
25 april 2018
Voor Kleine Berg 49-51 is een vergunning verleend. Een van de panden krijgt een onderdoorgang naar het achterterrein.
14 maart 2018
Het plan Kleine Berg 49-51 gaat door met een doorbraak waardoor het project betaalbaar wordt.
30 augustus 2017
Grote Berg 23, een pand van ca. 1750, wordt gerenoveerd, waarbij o.m. een later verhoogde vloer weer wordt verlaagd. Bureau Hüsken heeft opdracht gehad om het verlagen van de vloer bouwhistorische te begeleiden en om een rapport op te stellen waarin de bouw- en cultuurhistorische waarde wordt aangegeven.
Kleine Berg 49-51. Het pand 49 (van ca. 1884) wordt gerenoveerd, terwijl achter het pand enkele appartementen worden gebouwd. Het pand 51 wil de eigenaar afbreken om er een onderdoorgang te realiseren. Er is overleg geweest met eigenaar Wildenberg. Wij adviseren o.m. een toegang via de achterzijde.
7 juni 2017
In Grote Berg 23 wordt de hooggelegen vloer gesloopt. Onder het pand zou zich een kelder
uit ca 1750 bevonden. Nico Arts is hiervan op de hoogte gebracht. Bureau Hüsken en zoon
zal bij de werkzaamheden een oogje in het zeil houden.
17 augustus 2016
Er is door de gemeente beloofd dat de vernielde vloer van het pand Van der
Schoot aan de Kleine Berg zal worden hersteld.
6 juli 2016
Het werk aan het Van der Schootpand is weer hervat. De vloer zou worden teruggebracht.
13 april 2016
Bij het Rijksmonument pand Van der Schoot op de Kleine Berg is de vloer gesloopt, waarna
de gemeente de werkzaamheden heeft stilgelegd. Wij hebben een brief gezonden aan de
Rijksdienst met vragen over deze verbouwing.
19 maart 2014
De letters die lange tijd tegen de gevel van het Van-der-Schootpand aan de Kleine Berg bevestigd waren, zijn verwijderd en vervangen door soortgelijke letters van een nieuwe reclame (De Kapper). Nu zijn deze letters weer verdwenen. Waar zijn de oorspronkelijke letters? Op de gemeentewerf? De Projectgroep zal dit navragen.
21 augustus 2013
De plannen voor een hotel zijn van de baan. Op het binnenterrein zal een stadstuin worden ingericht.
21 juli 2010
We blijven onze oren en ogen gebruiken.
26 mei 2010
Luciferterrein: Ontwikkelaar heeft plannen gemaakt in overleg met een overleggroep. Laatste bijeenkomst is echter eenzijdig afgezegd. Probleem: de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit was van mening dat de nieuwbouw op het Luciferterrein moest contrasteren (robuuster en fabrieks-achtiger) met de bestaande omliggende bebouwing. Commissie houdt zich niet aan de bestemmingsplannen en de ontwikkelingsvisie. Schreurs is op de hoogte. Bewoners vinden de laatste plannen foeilelijk. Wij zullen hen steunen in hun protest.
Kleine Berg 45 wordt verbouwd, in de gaten houden.
24 februari 2010
Het bestemmingsplan is gereed en heeft ter inzage gelegen.
13 januari 2010
Het bestemmingsplan is in concept gereed. Er zijn meer bestemmingsplannen op komst (zoals de Rochusbuurt).
30 september 2009
Het is onduidelijk wat er gebeurt. De gemeente (Ronald Reynen) geeft vragende inwoners de indruk dat in de plannen met hun belangen rekening wordt gehouden, maar het is niet duidelijk wat de gemeente van plan is, noch wat ze doet. Wel schijnen er twee projectleiders te zijn aangesteld. Werkgroep de Bergen zal contact opnermen met de gemeente.
1 juli 2009
Vooruitlopend op de ontwikkelingen schijnt Holland Art Gallery enkele panden aan de Bergstraat te hebben gekocht. Zoals bekend wil de Gallery een hotel vestigen op het binnenterrein. Dat moet passen in de gemeentelijke visie, maar gezien de al gedane toezeggingen zal de gemeente geen problemen maken als het zover is en de grond aan HAG verkopen. Op 16 juli om 18.30 uur worden de buurtbewoners over het Luciferterrein geïnformeerd tijdens een bijeenkomst in de Witte Dame. De buurtbewoners willen op het terrein groen en speelfaciliteiten.
14 mei 2009
In de Bergen is de gemeente druk doende het beleid in te vullen, maar tegen de wensen van de bewoners in. Wel is er een plan waar de ondernemers zich achter hebben geschaard. Daar werkt de gemeente mee. De projectgroep hoort allerlei geruchten, maar kan geen initiatieven nemen als er geen zekerheid is. Het Van der Schootterrein zou al zijn verkocht. Besloten wordt de werkgroepen Ruimtelijke kwaliteit en De Bergen en Groen samen overleg zullen plegen over de te volgen koers.
11 maart 2009
Er wordt meegedeeld dat er nog steeds geen bestemmingsplan voor de Bergen is. Inmiddels is veel te doen met betrekking tot diverse gebieden, zoals het Spijndhof, het Van der Schootterrein en het oude politiebureau, dat op de nominatie staat om afgebroken te worden.
26 augustus 2008
Het Bergenrapport is gereed.
8 juli 2008
Op het Wilhelminaplein dreigt de bewoning te verdwijnen door
het aankoopbeleid t.b.v. de horeca. Wij vragen de gemeente nogmaals alle plannen in het Bergengebied – incl. die op het plein – voorlopig in de koelkast te zetten. Het is echter de vraag in hoeverre het de gemeente mogelijk is aangevraagde vergunningen te weigeren.
9 oktober 2007
Er wordt verslag gedaan van het overleg met de gemeente. De bewoners willen de open plekken behouden als groen en speelgelegenheid voor de kinderen. De gemeente heeft toezeggingen gedaan aan geïnteresseerde bouwers. Vermoed wordt dat de plannen van de gemeente al vastliggen. De Henri van Abbestichting staat achter de bewoners en heeft een brief aan wethouder M. Fiers gestuurd. Wij zullen het punt ook ter sprake brengen bij een gesprek met de directeur van DSOB (20 november).
28 augustus 2007
Tijdens de laatste vergadering over de Bergen waren drie mensen aanwezig, waaronder de Henri van Abbestichting. Er is gesproken over wonen, groen en parkeren. Het binnenterrein lijkt door de DSOB te zijn toegezegd aan Holland Art Galery. Toch is dat terrein belangrijk voor de buurt, die het overigens onderling niet eens is over de gewenste ontwikkelingen. Het vertrouwen in de gemeente is klein. Het buurtcomité van het Wilhelminaplein is het oneens met de gemeentelijke plannen voor het parkeren daar. Moet de Henri van Abbestichting blijven opkomen voor de belangen van de Bergen nu de belanghebbenden veelal lijken af te haken? Ja, daar staan wij voor.
2 augustus 2007
HvA-brief mbt Ontwikkelingsvisie de Bergen gaat naar Dir. DSOB.
17 juli 2007
De ontwikkelingsvisie voor het Bergengebied is vrijgegeven voor de inspraak.
5 juni 2007
Er is nog geen onderzoek ingesteld naar de cultuurhistorische waarden in het Bergengebied.
17 april 2007
De directeur van DSOB dacht dat wij inmiddels het Bergengebied hadden geïnventariseerd. Dat zouden wij echter niet doen, maar een in te huren projectbureau. Wij zijn echter bereid die taak tegen betaling alsnog op ons te nemen. Het is dan wel zaak van te voren goede afspraken te maken, om te voorkomen dat onze ideeën later alsnog terzijde worden geschoven. De stemming in het Bergengebied is intussen redelijk negatief. De mensen hebben het idee dat er niets gebeurt en willen antwoord op hun vragen. De Henri van Abbestichting zal informeren of het projectbureau al werkt en laat de voorzitter de uitslag horen. De voorzitter neemt contact op met de directeur van DSOB.
27 februari 2007
Vanuit de Henri van Abbestichting wordt gemeld dat een ontwikkelingsvisie voor de Bergen is gepresenteerd in de Witte Dame. De gemeente laat een extern bureau een cultuurhistorisch onderzoek uitvoeren.
19 januari 2007
De Henri van Abbestichting bezoekt de bijeenkomsten over de toekomst van de Bergen. De ontwikkelingen lopen anders dan de gemeente had gewenst. Zo zijn bewoners en zakenlieden tegen de plannen om het gebied deels autovrij te maken. Een onafhankelijk bureau gaat het gebied cultuurhistorisch inventariseren. Het Van der Schootterrein is in feite door de gemeente al aan Holland Art Gallery gegund, maar dat moet wachten tot na het overleg van gemeente en bewoners. De bewoners van het Wilhelminaplein willen de auto’s daar ondergronds. De panden van Vestide (o.m. nrs. 10 en 12) worden geveild.
12 december 2006
De Gemeente werkt voor het Bergengebied aan een ontwikkelingsvisie; de bewonersorganisaties en onze stichting werken daaraan mee. Tijdens de eerste vergadering bleek dat er meer tijd nodig is dan de gemeente had gehoopt. Alle bestaande plannen in het gebied zijn voorlopig bevroren.
31 oktober 2006
De Van Abbestichting neemt zitting in de commissie die zich gaat bezighouden met de ontwikkelingsvisie van het Bergengebied.
19 september 2006
De gemeente ontwerpt een ontwikkelingsvisie.
Tijdens de ontmoeting tussen enkele bestuursleden en de heer Krzeszewski, directeur DSOB, werden enkele actuele zaken aan de orde gesteld, zoals de Bergen. Onze inbreng hierbij wordt zeker gewaardeerd. Verwacht wordt, dat wij een serieuze gesprekspartner zijn. Voor het Bergenkwartier betekent dat dat we ons nu serieus moeten gaan bezighouden met het verzamelen van informatie. Het is een goede zaak dat wij een inbreng hebben bij de vele plannen. Wel blijft het zaak dat onze Stichting zich positiefkritisch en onafhankelijk blijft opstellen.
8 augustus 2006
Een voorbeeld van geslaagde inspraak biedt de renovatie van de Willemstraat, waar alle wensen van de straat konden worden gehonoreerd. Er zijn ook voorbeelden van hoe het niet moet. Op het Van der Schootterrein wordt het oppassen. De buurt krijgt daar inspraak, maar door een mededeling van een ambtenaar kan bij de ontwikkelaar die zich heeft gemeld al de suggestie zijn gewekt, dat zijn plan na enige aanpassing kan worden uitgevoerd. In werkelijkheid echter, is daarover in dit stadium nog niets te zeggen. Het plan van een andere bouwer voor 14 studio’s op een achterterrein in het Bergengebied dreigt in eerste instantie zonder inspraak van de buurt op de rails te worden gezet.
6 juni 2006
De wethouder staat positief tegenover het idee om het Bergengebied in bescherming te nemen. De bescherming van het Bergengebied vertrekt vanuit het nulpunt. De wethouder ziet een voorbereidingsbesluit als voorlopige bescherming nog niet zitten. Wij hebben de nadruk gelegd op noodzaak van burgerparticipatie. Er is nog niet gesproken over het Van der Schootterrein. (Op 6 juni zal over de Bergen een vergadering worden gehouden, waar enkele leden van onze stichting naar toe zullen gaan.)
6 mei 2006
Er moet een nieuw bestemmingsplan komen voor het gebied van De Bergen. Om te voorkomen dat er voor het gereedkomen daarvan ongewenste ontwikkelingen plaatsvinden, zal de voorzitter de gemeente vragen een voorbereidingsbesluit te nemen. Zo’n
besluit is een jaar geldig en kan daarna nog met een jaar worden verlengd.
6 januari 2006
Vooruitlopend op de aanwijzing tot beschermd stadsgezicht van het Bergenkwartier gaat een aantal leden van onze stichting met Fons Spijkers praten over de mogelijkheden die wij hebben om alvast aan de slag te gaan en materiaal te verzamelen.